Στρόφιλας

Στρόφιλας, η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης

Ο Στρόφιλας στην Άνδρο είναι η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης και χρονολογείται στο 4.500 – 3.300 π.Χ. Αποτελεί τον μεγαλύτερο οικισμό της Νεώτερης Νεολιθικής Εποχής που έχει εντοπιστεί στο Αιγαίο. Ο Στρόφιλας εντοπίστηκε σχεδόν ανέπαφος σε ανασκαφές της ΚΑ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, επαναπροσδιορίζοντας τα δεδομένα της Κυκλαδίτικης προϊστορίας.

Προφανώς η θέση της Άνδρου λειτούργησε ως φυσική γέφυρα ανάμεσα στα νησιά του Αιγαίου και την ηπειρωτική Ελλάδα. Φαίνεται πως τα χαρακτηριστικά του νησιού όπως η βλάστηση, τα νερά και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ευνόησαν την πληθυσμιακή και οικιστική ανάπτυξη της τοποθεσίας. Ο Στρόφιλας αποκαλύπτει κοινωνική δομή και οργάνωση σε μια πρώιμη εποχή γιατί η ύπαρξη του έργου προϋποθέτει συλλογική προσπάθεια. Θέτει επίσης την γνώση μας σε νέες βάσεις για τη μορφή και τις δομές οικισμών, την τέχνη και την μεταλλουργία της Νεολιθικής, πρωτοκυκλαδικής και μεσοκυκλαδικής εποχής.

Ο Στρόφιλας και τα σημαντικά ευρήματα

Ο Στρόφιλας αποτελεί τον μεγαλύτερο και καλύτερα σωζόμενο, οργανωμένο και εξαιρετικά πυκνοδομημένο οικισμό, της Νεολιθικής Εποχής του νησιωτικού Αιγαίου. Παρουσίαζει πρώιμες αστικές δομές και η οχύρωση του αποτελεί το αρχαιότερο τεκμηριωμένο δείγμα αμυντικής αρχιτεκτονικής με πύλη και προμαχώνες. Τα ερείπια του προδίδουν ένα μοναδικό σε μέγεθος έργο που απλώνεται σε 30 στρέμματα.

Αποκαλύφθηκαν μεγάλα οικοδομήματα, αψιδωτά και τετράπλευρα, που σώζονται μέχρι και 1 μέτρο ύψος. Έχει βρεθεί το μεγαλύτερο τμήμα του τείχους σε μήκος περίπου 100 μέτρων, που στέκεται ακόμη σε ύψος μέχρι και 2 μέτρα με πάχος 1,60 έως 2 μέτρα. Η πύλη του πλάτους 1,5 μέτρων προστατεύεται με προδρομικής καμπύλης μορφής προμαχώνες και είναι 2000 χρόνια παλιότερη από τις γνωστές πρωτοκυκλαδικές οχυρώσεις.

Σημαντικά είναι επίσης ευρήματα όπως πήλινα αγγεία, λίθινα εργαλεία, αιχμές βελών και δοράτων από οψιανό, κοσμήματα, ειδώλια και χάλκινα αντικείμενα. Ιδιαίτερη αξίας εύρηματα αποτελούν οι βραχογραφίες που κοσμούν το τείχος, το δάπεδο του ιερού και τον βράχο κατά μήκος του τείχους. Παραστάσεις με ζώα, ψάρια, περισσότερα από 60 πλοία και σπείρες. Ο Στρόφιλας στην Άνδρο αποτελεί έναν εξαιρετικού ενδιαφέροντος αρχαιολογικό χώρο, πρωτοφανή σε μέγεθος και διατήρηση για την εποχή του.