Ο Αφανής Ναύτης στην Άνδρο
Ο Αφανής Ναύτης αποτελεί σήμα κατατεθέν της ναυτικής ιστορίας της Άνδρου. Το άγαλμα δεσπόζει αγέρωχο προς τιμή όλων των ναυτικών που έχασαν την ζωή τους στη θάλασσα, στο σημείο που κάποτε ήταν κτισμένα τα αρχοντικά της οικογένειας Εμπειρίκου. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, τον Σεπτέμβριο του 1943 οι Γερμανοί βομβαρδίζουν την Ιταλική Φρουρά της Άνδρου. Τα αρχοντικά ισοπεδώνονται και ο χώρος παραχωρείται από την οικογένεια Εμπειρίκου δωρεά στον Δήμο Άνδρου.
Αρκετά χρόνια αργότερα, αποφασίζεται στο χωρό να δημιουργηθεί η σημερινή πλατεία η οποία θα φέρει μνημείο αφιερωμένο στους ναυτικούς που δεν “γύρισαν”. Ο αρχιτέκτων Λ. Δ. Κριεζής αναλαμβάνει τον σχεδιασμό της πλατείας η οποία έχει ολοκληρωθεί έως το 1958. Ο Αφανής Ναύτης παίρνει σάρκα και οστά από τον γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρο με βασικό υλικό τον χαλκό. Το άγαλμα αποτελεί δωρεά της οικογένειας Γουλανδρή.
Ο Αφανής Ναύτης αποκαλύπτεται
Ο Αφανής Ναύτης τοποθετήθηκε στο μαρμάρινο βάθρο του το 1959. Ο Δήμος Άνδρου με συνεχείς επιστολές ζήτησε επίμονα την παρουσία του βασιλιά στα αποκαλυπτήρια. Ο τότε Δήμαρχος Ευάγγελος Δερτούζος λαμβάνει επιστολή που του ανακοινώνουν την ημερομηνία που θα παρευρεθεί ο βασιλίας στην Άνδρο. Ξεκινούν πυρετώδεις προετοιμασίες για περισσότερους από 100 σημαντικούς προσκεκλημενους, με στολισμό της πόλης, βεγγαλικά και πυροτεχνήματα. Την 5η Νοεμβρίου του 1959 ο Αφανής Ναύτης αποκαλύπτεται σε μια γιορτή με συναυλία στο δημοτικό θέατρο από καλλιτέχνες της Λυρικής σκηνής, δεξίωση και κάλυψη του γεγονότος από την κρατική τηλεόραση.
Ο Αφανής Ναύτης στάθηκε ακλόνητος στον χρόνο μέχρι τις 30 Απριλίου του 2001. Ένας πολύ δυνατός αέρας τον έριξε κάτω σωριάζοντας τον στα μάρμαρα της πλατείας. Με βάση τα παλιά σχέδια του γλύπτη Μιχάηλ Τόμπρου και μετά την απαραίτητη επισκευή , τοποθετήθηκε πίσω στη θέση του. Ένα άγαλμα θρύλος, πόλος έλξης επισκεπτών, σήμα κατατεθέν, κλασικό σημείο αναμνηστικών φωτογραφιών για όλους τους επισκέπτες αλλά και τους κατοίκους του νησιού.